Πάπας Πασχάλης Α΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Πάπας Άγιος
Πασχάλης Α´
Από25 Ιανουαρίου 817
Έως11 Φεβρουαρίου 824
ΠροκάτοχοςΠάπας Στέφανος Δ΄
ΔιάδοχοςΠάπας Ευγένιος Β΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση775
Ρώμη, Παπικά Κράτη
Θάνατος11 Φεβρουαρίου 824 (49 ετών)
Ρώμη, Παπικά Κράτη

Ο Πάπας Άγιος Πασχάλης Α΄ (Papa Pasquale I, πραγματικό όνομα: Pascale Massimi, 775 - 11 Φεβρουαρίου 824) ήταν Πάπας της Ρώμης και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (25 Ιανουαρίου 817 - 11 Φεβρουαρίου 824). Ο Πασχάλης ήταν μέλος ευγενούς Ρωμαϊκής αριστοκρατικής οικογένειας, πριν την εκλογή του ήταν ηγούμενος της μονής του Αγίου Στεφάνου που δεχόταν προσκυνητές. Ο Λοθάριος Α΄ μεγαλύτερος γιος του αυτοκράτορα Λουδοβίκου του Ευσεβούς στέφθηκε από τον Πασχάλη Α΄ Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (823). Ο Πασχάλης Α΄ οικοδόμησε έναν μεγάλο αριθμό από εκκλησίες, ανάμεσα τους και τρεις Βασιλικές.

Σύμφωνα με το Liber Pontificalis ο Πασχάλης Μασσίμι γεννήθηκε στο Λάτιο, γονείς του ήταν ο Βονόσο Μασσίμι και η Επισκόπα Θεοδώρας.[1] Η Απογραφή αναφέρει τέλος ότι ο Πασχάλης προερχόταν από τον Μασσίμι κλάδο της Οικογένειας Μάσσιμο όπως ο προκάτοχος του Πάπας Στέφανος Δ΄.[2] Ο Πάπας Λέων Γ΄ τοποθέτησε τον Πασχάλη στην Μονή του Αγίου Στεφάνου των Αβησσυνίων με αρμοδιότητα να φροντίζει τους προσκυνητές που επισκέπτονταν την Ρώμη.[3] Μία πηγή της εποχής αναφέρει επιπλέον ότι ο Λέων Γ΄ έστεψε τον Πασχάλη Καρδινάλιο-Ιερέα της Σάντα Πρασέντε.[2] Ο Άιβορ Γκούντσον εξηγεί αυτή την πηγή ως "μια προσπάθεια να εξηγηθεί η έντονη προσοχή που έδειξε ο πάπας αργότερα στην συγκεκριμένη εκκλησία".[2] Ο Πασχάλης Α΄ εξελέγη νέος Πάπας μόλις μια μέρα μετά τον πρόωρο και αιφνίδιο θάνατο του Πάπα Πάπα Στεφάνου Δ΄ (25 Ιανουαρίου 817).[2] Η εκλογή του έγινε ωστόσο χωρίς την έγκριση του αυτοκράτορα Λουδοβίκου του Ευσεβούς. Ο Πασχάλης Α΄ προσπάθησε να απολογηθεί ότι του απέδωσαν το αξίωμα παρά την θέληση του και ότι η γρήγορη εκλογή έγινε για να αποφύγουν την αταξία.[4] Ο Λεγάτος του πάπα Θεόδωρος επέστρεψε με ένα έγγραφο με το οποίο ο αυτοκράτορας συνεχάρη τον νέο Πάπα, τον αναγνώριζε κυρίαρχο στα Παπικά Κράτη και θα επέτρεπε ελεύθερες Παπικές εκλογές στο μέλλον.[5] Το έγγραφο αυτό αμφισβητήθηκε ωστόσο ως πλαστό.[6]

Παπική Βούλα του Πάπα Πασχάλη Α΄

Ο αυτοκράτορας Λουδοβίκος ο Ευσεβής επιβεβαίωσε αμέσως την συμφωνία που είχε κάνει στην Ρενς με τον προκάτοχο του Στέφανο Δ΄, επιβεβαίωσε τις ελεύθερη παπική εκλογή χωρίς αυτοκρατορική ανάμειξη εκτός εάν του ζητηθεί. Οι δύο ηγεμόνες συνεργάστηκαν άψογα και έστειλαν τον αρχιεπίσκοπο Έμπο του Ρενς να εκχριστιανίσει τους Δανούς (822).[4] Την Κυριακή του Πάσχα (823) έστεψε Συναυτοκράτορα τον Λοθάριο, μεγαλύτερο γιο του Λουδοβίκου του Ευσεβούς. Ο Λοθάριος Α΄ δεν στάθηκε ωστόσο τόσο πρόθυμος να συνεργαστεί με την Αγία Έδρα όπως ο πατέρας του, η πρώτη του πράξη ήταν να απαλλάξει το Αββαείο Φάρφα βόρεια της Ρώμης από την παπική φορολογία. Οι αντίπαλοι του Πασχάλη Α΄ όπως ο πρώην Λεγάτος Θεόδωρος και ο γαμπρός του Λέων στράφηκαν για βοήθεια στον νεαρό Συναυτοκράτορα Λοθάριο.[3] H εξέγερση εξαπλώθηκε στην βόρεια Ιταλία αλλά κατεστάλη εύκολα από τον Πάπα, ο Θεόδωρος και ο Λέων συνελήφθησαν, τυφλώθηκαν και αποκεφαλίστηκαν. Ο Πασχάλης Α΄ αρνήθηκε κάθε εμπλοκή αλλά ο αυτοκράτορας έστειλε δύο πράκτορες να διερευνήσουν την κατάσταση.

Ο Πασχάλης Α΄ αρνήθηκε να δηλώσει την υποταγή του στην αυτοκρατορική εξουσία αλλά έδωσε όρκο καθαρισμού μπροστά σε 34 επισκόπους.[4] Οι αυτοκρατορικοί εκπρόσωποι επέστρεψαν στο Άαχεν και ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής έδωσε εντολή να λήξει το θέμα. Ο Πασχάλης Α΄ δέχτηκε εξόριστους από την Βυζαντινή αυτοκρατορία που είχαν υποστεί διωγμούς λόγω της Εικονομαχίας.[7] Οι εξόριστοι μοναχοί πήραν την άδεια να διακοσμήσουν τις εκκλησίες της Ρώμης με ψηφιδωτά.[5] Με δύο επιστολές τόσο στον αυτοκράτορα Λουδοβίκο τον Ευσεβή όσο και στον Βυζαντινό αυτοκράτορα Λέων Ε΄ τον Αρμένιο ο Πασχάλης Α΄ ξεκαθάρισε ότι θα υποστηρίξει τους αντιπάλους της Εικονομαχίας.[4] Ο Πασχάλης Α΄ οικοδόμησε εκ νέου τρεις νέες μεγάλες Βασιλικές στην Ρώμη : Σάντα Πρασέντε, Σάντα Μαρία ιν Ντόμνικα και Σάντα Τσετσίλια ιν Τραστέβερε.[8] Οι Βασιλικές αυτές περιέχουν ψηφιδωτά με προτομές του Πάπα Πασχάλη Α΄.[4] Τελικά ο πάπας αυτός, αν και είχε δείξει ενδιαφέρον για τα εκκλησιαστικά και είχε ανεγείρει εκκλησίες, τόσο μισήθηκε από τους κατοίκους της Ρώμης ώστε μετά το θάνατό του το 824 απαγόρευσαν την ταφή του στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.[4] Η ταφή του έγινε στην Βασιλική Σάντα Πρεσέντε που ανακαίνισε ο ίδιος και είχε την ψηφιδωτή προτομή της μητέρας του Επισκόπας Θεοδώρας.[9] Παρά ταύτα αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 16 Μαΐου.[4][10] Διάδοχός του στο παπικό θρόνο ανέλαβε ο πάπας Ευγένιος Β΄. Σημειώνεται ότι στην αγιογραφία ο πάπας Πασχάλης Α΄ απεικονίζεται πάντα με τετράγωνο φωτοστέφανο, ως δηλωτικό των κατά πλευρά κυρίων σημείων του ορίζοντα.

  1. Osborne, John, ed. (2023), "Paschal I, the Church of Santa Prassede and the Question of a 'Carolingian Renovatio' in Rome", Rome in the Ninth Century: A History in Art, Cambridge University Press, σσ. 51–85
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Goodson, 2010, σ. 9
  3. 3,0 3,1 Kirsch, Johann Peter (1911). "Pope Paschal I". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. Τομ. 11. New York: Robert Appleton Company
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 O'Brien, Richard P. (2000). Lives of the Popes. New York: Harper Collins. σσ. 132-133
  5. 5,0 5,1 John N.D. Kelly, Gran Dizionario Illustrato dei Papi, σ. 271
  6. Claudio Rendina, I papi, σ. 256
  7. https://www.britannica.com/biography/Saint-Paschal-I
  8. Goodson, 2010, σ. 3
  9. John N.D. Kelly, Gran Dizionario Illustrato dei Papi, σ. 272
  10. https://www.newadvent.org/cathen/11514a.htm
  • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τομ. ΙΘ΄, σελ. 775.
  • Goodson, Caroline J. 2010. The Rome of Pope Paschal I: Papal Power, Urban Renovation, Church Rebuilding and Relic Translation, 817–824. Cambridge University Press.
  • John N.D. Kelly, Gran Dizionario Illustrato dei Papi, Edizioni Piemme S.p.A., 1989, Casale Monferrato (AL), ISBN 88-384-1326-6
  • Claudio Rendina, I papi, Ed. Newton Compton, Roma, 1990
  • Duchesne, Louis Marie Olivier (1911). "Paschal s.v. Paschal I." . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 20 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 881–882.
Πάπας Πασχάλης Α΄
Γέννηση: 775 Θάνατος: 11 Φεβρουαρίου 824
Προκάτοχος
Στέφανος Δ΄
Πάπας
25 Ιανουαρίου 817 - 11 Φεβρουαρίου 824
Διάδοχος
Ευγένιος Β΄